Langs 7 steden door fantastisch Polen

De zomervakantie 2023 bestond uit een ‘Grande Stedentour’ in Polen. Poznań, Toruń, Gdansk, Mragowo, Warschau, Krakau en Wrocław waren de bezochte steden.

Zeven prachtige, moderne (uit het puin) herrezen steden. Tussen de steden door hebben we de voetsporen gevolgd van wiskundige, arts, jurist en sterrenkundige Nicolaus Copernicus (1473 – 1543), geboren in Toruń, o.a. gestudeerd in Krakau en gewerkt in Frombork vlakbij de huidige Russische grens. We hebben letterlijk gestaan aan de grensovergang met Rusland. De grens met Rusland zit vanuit het grensdorpje Granowo potdicht. Alleen de vele ooienvaars kunnen grenzeloos oversteken.

Tijdens de reis door Polen hebben we onder meer de Westerplatte (WOII), Gliwice (WOII), Wolfsschanze (WOII), Auschwitz (WOII) bezocht alsook de grootste Europese Tweede Wereldoorlog museum in Krakau. Fantastische architectuur bewonderd in Warschau, de jodenwijken en voormalige getto’s in Warschau en Krakau bekeken, de fabriek van Oskar Schindler, de scheepswerven van ‘Lech Wałęsa’ (Solidariteit) en de grootste zoutmijn in Wieliczka bezocht. Ook hebben we gewandeld in het Jura landschap ten noorden van Krakau. Geboortehuis en museum van Marie Curie (Warschau) en Fahrenheit (Gdansk) bekeken.

Omdat onze hotels in het centrum gelegen waren, was het een ideaal vertrekpunt naar de – ‘Stare Miasto’ en bij de meeste steden gelegen een hypermoderne winkelgalerijen. Alleen het hotel in Gdansk stond aan het strand bij de Oostzee.

Polen van dag tot dag (in het kort).

Poznań

Vanuit Nederland is het goed te doen om in 1x te rijden naar Polen maar desondanks hebben we op de heenweg onder Berlijn (Brandenburg an der Havel) een familiekamer gehuurd. We waren ten slotte met z’n drieën. Hans, Sven en ik. De volgende dag (24/7) reden we probleemloos Polen binnen en ook de reis naar de eerste Poolse stad naar ons hotel verliep vlekkeloos. Aan de overkant van het hotel lag Stary Browar (winkelparadijs) en ‘daarachter’ het oude centrum van Poznań. Ze waren flink aan het verbouwen dus het plein zag er niet heel romantisch uit. Maar de eerste stad gaf al een positieve vibe. Op naar de tweede stad.

Toruń

Een UNESCO stad. Een prachtige en gezellige stad! (Onbegrijpelijk dat er naar ons gevoel alleen Poolse toeristen zijn. We zijn trouwens nauwelijks Nederlanders deze vakantie tegengekomen. De Polen gaan massaal op vakantie in hun eigen land) In Toruń werd astronoom Nicolaus Copernicus geboren en zijn geboortehuis is te bezichtigen. We zullen vaker Copernicus deze vakantie tegenkomen.

Gdanksk

Nog zo’n stad met een beladen geschiedenis. Aan puin geschoten maar weer opgebouwd. De eerste schot vanuit het Duitse slagschip Schweslig Holstein werd gelost op 1 september 1939 en schoot het schiereiland Westerplatte aan puin. We zijn op dit schiereiland wezen kijken, ook bij het grote monument van de slachtoffers. Polen heeft veel monumenten, heeft veel met agressieve overnames te maken gehad, dreigingen en niet alleen vanuit Rusland en Duitsland. Zweden kon er in het verleden ook wat van. De vrije handelsstad Gdansk is weer herrezen en ziet er fantastisch uit. Struinen door de straten, lopen over het strand naar Sopot, een mooie badplaats en wandelen langs de kliffen van de Oostzee op zoek naar barnsteen. Vorig jaar liepen we – grappig genoeg –  aan de overkant van de kliffen bij Møns Klint (Denemarken). Nabij Gdansk ligt – volgens de Polen de mooiste dierentuin van het land. Daar zijn we het niet helemaal mee eens maar ach de dieren hebben genoeg ruimte en er is een overvloed aan groen.

Mrągowo  – met tussenstop bij grootste Middeleeuwse kasteel, Copernicusmuseum, Kathedraalheuvel Frombork en grens met Rusland

In Malbork staat het grootste Middeleeuwse kasteel van Polen en dat hebben we geweten. Met een audiogids loop je van ruimte naar ruimte. Niet normaal groot, we hebben er drie uur over gedaan om alle ruimtes te bekijken. Absoluut een aanrader! Na het kasteel reden we verder naar het plaatsje Frombork. Hier op het Kathedraalheuvel ligt Copernicus begraven en is zijn observatorium te bezoeken. Ook de toren met de slinger van Foucault was te bewonderen. Van bovenaf had je een mooi uitzicht over de Oostzee en de nog onaangetaste groene kustlijnen. We waren op een steenworp afstand van de Russische grens en bij het dorp Granowo konden we niet meer verder. We hebben begrijpelijkerwijs geen enkele Russische auto in Polen zien rijden. Laat in de avond kwamen we aan bij ons hotel in Mrągowo.

De volgende morgen – inmiddels zondag 30 juli – reden we naar de Wolfsschanze in het dorp Gierłoż waar de resten van het hoofdkwartier van Hitler te zien waren en waar de mislukte bomaanslag door Claus van Stauffenberg in 1944 werd gepleegd. Met een headset en een gekocht info boekje dwaalden we langs bizarre bunkers en idioterie. Zelfs hooggeplaatste heren kwamen in de oorlogsdagen Hitler hier opzoeken zoals Benito Mussolini (It).

Warschau

Van alle mooie steden heeft Warschau mij het meest gegrepen. Wat een geschiedenis, wat een architectuur met een zo’n mooi herbouwde binnenstad. Regelmatig hoorden we sirenes van snel rijdende auto’s met daarachter in hoog geplaatste heren en dames want Warschau is de presidentiële stad, ambassadeurs en de eeuwige vlam die dag en nacht door twee soldaten wordt bewaakt. Ieder uur een wisseling, indrukwekkend. Ook indrukwekkend is het megagrote nagebouwde Russische universiteit het Paleis van Cultuur en Wetenschap. De Joden en andere ethici hebben in Polen veel geleden, hebben in Warschau veel geleden. Velen zijn opgepakt en in getto’s gestopt met een grote hoge muur eromheen. 400.000 joden werden uiteindelijk gedeporteerd (300.000 vermoord), de wijk werd ontruimd en afgebroken. Een stuk muur is overgebleven. Het viel ons op dat er deze dag – zaterdag 1 augustus – ontzettend veel politie op de been was en overal Poolse vlaggen hingen. We hadden het nog niet door maar toen we aankwamen bij het plein van de Opstand en een kinderkoor (kindsoldaten) aan het zingen was, beseften we dat het vandaag 1 augustus was. Op 1 augustus herdenkt Warschau de Opstand (1944) tegen de Duitsers. In de middag bezochten we het geboortehuis van scheikundige Marie Curie, zij is Poolse en vertrok op 24-jarige leeftijd naar Frankrijk, ze is beter bekend als Madame Curie. Iets voor vijven stonden we buiten en om 17.00 uur begonnen de klokken te luiden en kwam Warschau tot stilstand. Twee minuten stilte, net als bij ons op 4 mei. De Opstand van Warschau tegen de Duitsers was 1 augustus 1944 om 17.00 uur begonnen, vandaar de minuten stilte als herdenking.

Krakau

We hebben Warschau verlaten en reden door naar Krakau. De enige stad op onze reis die niet plat gebombeerd is tijdens de WOII. Mooie oude binnenstad en een prachtige universiteitsmuseum waar Copernicus heeft gestudeerd. Uiteraard deze bezocht. De volgende dag zijn we gaan wandelen in het Nationaal Park Ojcowski. Even geen stad maar puur natuur. Tijdens de wandeling zijn we met een Poolse gids nog rondgeleid in een kalksteengrot. Heerlijke uitdagende wandeling door een prachtige kalkstenen natuur. De volgende dag zijn we naar de Wieliczka zoutmijn (UNESCO) gegaan. Met een enthousiaste Engels sprekende gids waren we drie uur zoet zo onder de zouten grond. Indrukwekkend, vooral het bijbehorende museum is een must om te zien. Op de terugweg maakten we nog een tussenstop in de wijk Zabłocie waar de fabriek staat van Oskar Schindler. (Bekender geworden door de film Schindler’s List).

Wroclaw – tussenstop Auschwitz

Iets waar ik persoonlijk niet op zat te wachten, was een bezoek aan concentratiekamp Auschwitz -Birkenau. Ondanks de grootte opkomst van mensen, liep het gestructureerd om het kamp binnen te komen. Strenge controles, net als op een vliegveld moet je door verschillende detectiepoorten heen en tassencontroles doorstaan. Je koopt een kaartje en je krijgt een Engelstalige gids toegewezen. We hadden een fijne Poolse dame die aan één stuk door vertelde over de dagelijks leven en gruwelijkheden wat in Auschwitz I, II en III zich heeft afgespeeld. We zijn letterlijk langs en door de gaskamers gelopen, hebben de gevangenissen en barakken gezien. Verder wil ik er niet over schrijven, het gaat te ver maar inmiddels ben ik van mening dat zo veel mogelijk mensen Auschwitz I, II en III moeten zien. Na Auschwitz hebben we een tussenstop gemaakt bij de radiotoren in Gliwici. Wikipedia zegt hierover: “Na de machtsovername door de nationaalsocialisten in 1933 werd het gebruik van de Poolse taal stap voor stap in het openbare leven teruggedrongen. Op 31 augustus 1939 pleegden als Poolse partizanen verklede Gestapo-beambten een overval op het plaatselijke radiostation (Operatie Himmler, Duitse SD-commandotroepen). Hitler riep deze daad uit tot ‘oorlogsverklaring’ en een reden om Polen binnen te vallen, waarmee de Tweede Wereldoorlog een feit was.”

Wroclaw

We kwamen rond het avondeten aan in ons hotel (HP Park Plaza) dat prachtig gelegen lag aan de oude binnenstad. Maar we waren moe en wilden alleen maar eten en rusten. We hebben in het hotel fantastisch gegeten en zijn de volgende morgen – het regende – 6 augustus vertrokken naar Nederland waar we om 22.00 uur ’s avonds thuis aankwamen.

Conclusie: We hebben Polen als een verrassend fantastisch modern land (grote steden) ervaren met een interessante geschiedenis, cultuur en erfgoed. Polen smaakt naar meer!